Người Việt có phong cách thưởng thức cà phê rất riêng, họ không coi cà phê là thức uống nhanh như người Mỹ mà thưởng thức cà phê như một thứ nghệ thuật: nhâm nhi và suy tưởng. Ngồi bên tách cà phê, vừa nhấp từng ngụm nhỏ vừa nghe nhạc, đọc báo, trò chuyện, suy ngẫm,… đó mới chính là phong cách cà phê của người Việt. Cà phê phin được coi là nét văn hóa đậm chất riêng của người Việt. Hãy cùng 90S Coffee tìm hiểu về phin pha cà phê và những điều cần biết cho tín đồ cà phê phin.
Mục Lục
Phin pha cà phê là gì?
Chiếc phin pha cà phê đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam vào thế kỷ XIX, cùng thời điểm cây cà phê được người Pháp đem trồng ở Tây Nguyên. Theo dòng thời gian, phin pha cà phê không chỉ là hình dung một dụng cụ chiết xuất cà phê đơn thuần mà đã trở thành một trong những biểu tượng văn hóa thưởng thức cà phê của người Việt. Hình ảnh từng giọt cà phê nhỏ giọt qua chiếc phin không chỉ len lỏi khắp đường phố Việt Nam, mà còn được lan truyền đến nhiều nơi trên thế giới.
Phin pha cà phê thông thường có 4 phần sau:
- Cốc phin: Có hình dáng tương tự như một chiếc cốc, dưới đáy có nhiều lỗ nhỏ được gia công bằng tay hoặc bằng máy, giúp cà phê nhỏ giọt.
- Lược gài (lưới gài): Dụng cụ nén hình tròn đặt vừa vào phin để nén.
- Đĩa phin: Khay lọc để đặt lên thành cốc và đặt dưới cốc phin,dùng để lọc cà phê.
- Nắp phin: Nắp đậy để giữ nhiệt.
Cấu tạo của phin pha cà phê
Lựa chọn phin pha cà phê.
Để làm làm cho mình một ly cà phê phin thì trước hết bạn cần phải lựa chọn cho mình một phin pha cà phê. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại phin pha cà phê, đa dạng từ mẫu mã, kích thước, giá cả cho đến phong cách. Phin pha cà phê có thể chia ra những dạng cơ bản sau:
2.1. Phin pha cà phê làm bằng nhôm.
Đây là loại phin cà phê truyền thống, dù ra đời rất lâu trước đây nhưng vẫn rất được ưa chuộng vì giá thành rẻ, mật độ lỗ ở dưới đáy phin rất dày và nhỏ, phân bố đều giúp cà phê có tốc độ chảy chậm khiến cà phê đậm đà hơn. Vì giữ nhiệt tốt nên phin pha cà phê bằng nhôm mang đến hương vị cà phê đậm đà. Thế nhưng, do chất liệu bằng nhôm nên theo thời gian sản phẩm có dấu hiệu ngả vàng và còn độ bóng như lúc ban đầu.
Phin pha cà phê bằng nhôm.
2.2. Phin pha cà phê làm bằng inox.
Phin pha cà phê bằng inox được sử dụng khá nhiều hiện nay. Ưu điểm của phin này đó chính là nó nắp gài, giúp điều chỉnh độ nén của cà phê bằng cách vặn ốc với một trục gắn trên giữa lòng phin. Ngoài ra, do được làm từ chất liệu inox nên sản phẩm rất bền và dễ chùi rửa. Phin inox sẽ không gặp phải các vấn đề như gỉ hay bề mặt phin trở nên xỉn màu kém thẩm mỹ.
Nhưng có nhiều nhiều ý kiến cho rằng phin pha cà phê bằng inox không giúp hương vị cà phê thơm và đậm đà. Lý do chính là do phin inox hấp thụ nhiều nhiệt từ nước làm cho cà phê không đủ nhiệt để chiết xuất.
Phin pha cà phê bằng inox
2.3. Phin pha cà phê bằng gốm sứ.
Điều gây ấn tượng đầu tiên của những phin pha cà phê bằng gốm sứ đó là tính thẩm mỹ của chúng. Các phin cà phê bằng gốm sứ mang vẻ đẹp nghệ thuật theo nó, đặc biệt là những phin cà phê được làm tại những làng nghề nổi tiếng. Bên cạnh đó, vì làm bằng gốm sứ nên phin đảm bảo thân thiện với môi trường, điều quan trọng khi sức khỏe ngày càng là vấn đề được mọi người đặt lên hàng đầu. Phin cà phê bằng gốm sứ cũng sẽ giúp giữ nhiệt tốt hơn.
Bên cạnh những ưu điểm, phin pha bằng gốm sứ cũng có nhiều nhược điểm. Đầu tiên vì làm từ các nguyên liệu cứng là gốm sứ, nên phin khó để có thể đục lỗ, vì vậy cho ra hương vị cà phê không chuẩn. Ngoài ra, giá thành của phin pha cà phê bằng gốm sứ cũng rất cao.
Phin pha cà phê bằng gốm sứ
2.4. Phin pha cà phê bằng nhựa. (H3)
Một loại phin pha cà phê khác đó chính là phin pha bằng nhựa. Các loại phin bằng nhựa có giá thành rẻ, nhẹ và độ bền rất cao. Tuy nhiên, vấn đề về an toàn sức khỏe cũng là mối lo hàng đầu với những phin cà phê làm bằng nhựa. Một phin cà phê tốt hội tụ những tiêu chuẩn dưới đây:
- Thể tích tiêu chuẩn của phin khoảng 170ml.
- Số lượng lỗ trên phin, đĩa phin phải bằng nhau và phân bổ đồng đều.
- Kích thước lỗ của phin phải tương thích với kích thước hạt của bột cà phê, giao động trung bình thể nhỏ khoảng 55-60 giọt cà phê trong một phút.
- Nắp đậy phải vừa và khít chặt với phin để không bị thoát nhiệt.
Cà phê pha phin của người Việt.
Nhịp sống hiện đại, với sự giao thoa văn hóa của nhiều nơi thế giới, sự du nhập của nhiều loại đồ uống với nhiều phong cách thưởng thức khác nhau đã làm cho hình ảnh phin cà phê nhỏ giọt không còn phổ biến như xưa. Nhưng với rất nhiều người, được thả lỏng bản thân, ngồi “chill chill” chờ đợi từng giọt cà phê và thưởng thức ly cà phê phin đậm đà vẫn là một thú vui mỗi ngày. Chiếc phin pha cà phê vậy mà ẩn chứa bên trong đó là những câu chuyện, những tâm sự bên lề của vài ba con người.
Văn hóa cà phê như len lỏi trong từng ngóc ngách, đôi khi là hình ảnh phin cà phê trong con hẻm nhỏ, đôi khi là bên cạnh bố mỗi sáng sớm và có đôi lần xuất hiện giữa dòng phố tấp nập. Người ta nói văn hóa cà phê của người Việt, nhưng mỗi vùng miền lại có những đặc điểm riêng biệt.
Người miền Nam, cà phê sữa đá phổ biến hơn hẳn, họ không chỉ coi cà phê là thức uống nhâm nhi mà còn là thức uống giải khát. Người Sài Gòn nổi tiếng với cà phê vợt, loại cà phê thường được bọc trong tấm vải và nấu trong nồi, họ thích uống cà phê đá hơn là uống nóng. Còn người miền Bắc, họ chủ yếu thích uống cà phê đen pha phin hoặc cà phê nâu. Cà phê nâu là cà phê có pha thêm chút sữa, nhưng vẫn giữ vị đắng đặc trưng.
Cà phê pha phin
Cách pha cà phê bằng phin.
Pha cà phê phin là cả một nghệ thuật, muốn cho ra một ly cà phê hảo hạng thì cần hội tụ rất nhiều yếu tố. Một ly cà phê chất lượng sẽ giúp bạn khởi đầu một ngày mới tràn đầy năng lượng. Để làm được như vậy, chúng tôi gợi ý cho bạn các bước để pha cà phê phin chuẩn vị:
Bước 1: Làm nóng phin cà phê.
Việc làm này giúp cho phin cà phê sạch sẽ, đồng thời làm nóng đều phin
Bước 2: Cho bột cà phê vào phin.
Cho bột cà phê vào phin rồi ép cho vừa đủ chặt, đảm bảo bột cà phê chiếm ⅓ phin, ép vừa lực không quá lỏng cũng không quá chặt.
Bước 3: Cho nước sôi vào phin.
Rót chậm, nhẹ 30ml nước sôi lên bề mặt bột cà phê trong phin, ủ cà phê phin trong vòng 2 – 3 phút để giúp bột cà phê nở ra đều hơn, giúp cho các tinh chất cà phê được chiết xuất hết khi pha.
Bước 4: Nén cà phê và tiếp tục cho nước.
Sau 2 – 3 phút, dùng lược gài nén cà phê xuống và tiếp tục chế khoảng 40ml nước, đậy nắp và chờ cà phê nhỏ giọt. Không nên nén quá nhẹ, vì tinh chất cà phê chảy ra sẽ bị nhạt. Nén quá chặt sẽ làm cho khí không thoát ra được, tăng áp suất dẫn đến khét cà phê.
Bước 5: Thưởng thức ly cà phê thành phẩm.
Sau khoảng 1-2 phút, thu được ly cà phê nguyên chất 100%. Bạn có thể thêm đường, sữa hoặc đá tùy vào sở thích vào ly cà phê, khuấy đều và thưởng thức nó.
Cà phê phin là nét văn hóa đặc trưng trong phong cách thưởng thức cà phê của người Việt đặc biệt với những người yêu thích cà phê truyền thống hay cà phê nguyên chất. Hi vọng qua bài viết này, độc giả có thể hiểu thêm về phin pha cà phê về cũng như những nét độc đáo của cà phê phin, để tự tay các bạn có thể tạo ra những ly cà phê chất lượng, an toàn.